Các bệnh về mắt nguy hiểm thường gặp ở người già

Giới thiệu các bệnh về mắt phổ biến

50-60 là độ tuổi dễ gặp phải các bệnh về mắt nguy hiểm

Khi tuổi tác ngày càng cao, cơ thể dần suy yếu và đôi mắt cũng không ngoại lệ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết có tới hơn 65% trường hợp mù lòa bắt nguồn từ các bệnh về mắt xuất hiện ở người trên 50 tuổi trên toàn cầu. Lý do là bởi quá trình lão hóa tự nhiên khiến mắt dễ bị tổn thương và xuất hiện nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Những bệnh về mắt này nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách sẽ dẫn đến suy giảm thị lực vĩnh viễn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống.

Những bệnh về mắt người già dễ gặp phải

Thoái hóa điểm vàng tuổi già

Thoái hóa điểm vàng (Age-related Macular Degeneration – AMD) là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa tại các nước phát triển, chiếm khoảng 8,7% trong tổng số ca mù trên thế giới. Đây là bệnh về mắt thường gặp nhất ở người trên 60 tuổi. Nguyên nhân chính là sự lão hóa tự nhiên khiến mạch máu ở vùng hoàng điểm bị rối loạn, từ đó hình thành các mạch máu bất thường làm tổn hại đến các tế bào thị giác. Ngoài tuổi tác, các yếu tố nguy cơ bao gồm hút thuốc lá, tăng huyết áp, tiểu đường và mỡ máu cao dễ dẫn đến các bệnh về mắt nguy hiểm.

Đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể là bệnh về mắt thường gặp nhất ở người lớn tuổi

Đục thủy tinh thể là bệnh về mắt phổ biến nhất ở người già. Theo thống kê của Viện Mắt Quốc gia (National Eye Institute – NEI), hơn 50% người trên 75 tuổi mắc bệnh này. Thủy tinh thể trong mắt dần trở nên mờ đục do quá trình lão hóa tự nhiên hoặc do tiếp xúc lâu dài với tia cực tím. Bên cạnh đó, các bệnh lý toàn thân như tiểu đường hay việc sử dụng thuốc corticoid kéo dài cũng làm tăng nguy cơ.

Triệu chứng ban đầu là nhìn mờ, màu sắc kém tươi sáng, dễ chói khi tiếp xúc ánh sáng mạnh. Khi tiến triển, bệnh nhân khó đọc sách, khó lái xe và dễ bị suy giảm thị lực nặng. Cách điều trị hiệu quả nhất là phẫu thuật Phaco, thay thủy tinh thể đục bằng thủy tinh thể nhân tạo. Đây là phương pháp có tỷ lệ thành công trên 90%, giúp khôi phục thị lực rõ rệt, nhưng để đạt hiệu quả tối ưu người bệnh cần khám mắt định kỳ nhằm phát hiện sớm.

Bệnh Glôcôm (tăng nhãn áp)

Glôcôm, hay còn gọi là cườm nước, là một trong những bệnh về mắt nguy hiểm nhất ở người già vì gây tổn thương thần kinh thị giác không hồi phục. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính có khoảng 80 triệu người trên toàn cầu mắc Glôcôm và gần 50% không biết mình bị bệnh. Nguyên nhân chủ yếu là do áp lực dịch trong nhãn cầu tăng cao, chèn ép lên dây thần kinh thị giác. Bên cạnh yếu tố tuổi tác, bệnh có thể liên quan đến yếu tố di truyền, chấn thương mắt hoặc sử dụng thuốc kéo dài.

Bệnh võng mạc đái tháo đường

Võng mạc đái tháo đường là biến chứng thường gặp ở người cao tuổi mắc tiểu đường, chiếm tới 30% số bệnh nhân đái tháo đường lâu năm. Nguyên nhân do lượng đường huyết cao làm tổn thương mạch máu nhỏ ở võng mạc, gây rò rỉ dịch và xuất huyết. Khi tình trạng kéo dài, võng mạc bị phù, hình ảnh thu nhận không rõ ràng và nguy cơ bong võng mạc có thể xảy ra.

Triệu chứng ban đầu thường rất kín đáo, bệnh nhân chỉ thấy chấm đen hoặc ruồi bay lơ lửng trước mắt. Khi bệnh tiến triển, thị lực giảm nhanh, khó nhận diện chi tiết và có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn. Điều trị tập trung kiểm soát chặt chẽ đường huyết, huyết áp, mỡ máu và phối hợp các phương pháp y khoa như laser quang đông, tiêm thuốc kháng VEGF vào dịch kính hoặc phẫu thuật cắt dịch kính trong những trường hợp nặng.

Bệnh võng mạc đái tháo đường là minh chứng điển hình cho mối liên hệ giữa bệnh toàn thân và các bệnh về mắt.

Khô mắt

Khô mắt ở người lớn tuổi nếu không được điều trị dễ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm

Khô mắt là bệnh lý khá phổ biến, đặc biệt ở người già, ảnh hưởng đến khoảng 30% người trên 65 tuổi. Nguyên nhân chính là do tuyến lệ giảm hoạt động, làm giảm lượng nước mắt và chất lượng nước mắt cũng suy giảm. Việc sử dụng thuốc kéo dài, phẫu thuật mắt trước đó hoặc các bệnh lý tự miễn cũng có thể làm tình trạng trầm trọng hơn.

Người bệnh thường cảm thấy cộm, rát, như có dị vật trong mắt, kèm theo đỏ mắt và chảy nước mắt phản xạ. Nếu không được điều trị, khô mắt kéo dài có thể gây viêm loét giác mạc, nhiễm trùng hoặc sẹo giác mạc dẫn tới suy giảm thị lực. Hướng điều trị thường bao gồm sử dụng nước mắt nhân tạo, thuốc chống viêm tại chỗ và thay đổi thói quen sinh hoạt để hạn chế khô mắt. Bác sĩ có thể áp dụng các kỹ thuật bịt điểm lệ hoặc cấy ghép mô để tăng khả năng giữ ẩm cho mắt trong những trường hợp nặng.

Phòng ngừa và chăm sóc mắt cho người cao tuổi

Để giảm nguy cơ mắc bệnh về mắt, người cao tuổi cần duy trì chế độ dinh dưỡng giàu vitamin A, C, E, lutein và omega-3; hạn chế thuốc lá, rượu bia; kiểm soát bệnh mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường. Ngoài ra, việc tập thói quen khám mắt định kỳ 6–12 tháng một lần giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời những bệnh về mắt và  biến đổi bất thường.

Bên cạnh đó, môi trường sống trong lành, lựa chọn ánh sáng làm việc phù hợp, nghỉ ngơi hợp lý khi dùng thiết bị điện tử và duy trì vận động nhẹ nhàng cũng góp phần bảo vệ thị lực khỏi các bệnh về mắt. Người lớn tuổi cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường như nhìn mờ, nhìn đôi, thấy chấm đen hay ánh sáng lóe sáng.