Học online nhiều làm trẻ dễ bị cận thị sớm?
Cận thị học đường vốn đã là một vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt kể từ sau thời kỳ đại dịch COVID-19 kéo dài, tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng hơn. Nhiều phụ huynh không khỏi bàng hoàng khi con tăng độ chóng mặt chỉ sau vài tháng học online. Vậy đâu là nguyên nhân? Làm sao để phát hiện và kiểm soát cận thị sớm cho trẻ?
Cận thị học đường: Hiện tượng gia tăng sau mùa dịch

Trẻ học online nhiều giờ liên tục có nguy cơ mỏi mắt, nhức mắt – dấu hiệu sớm của cận thị học đường.
Theo thống kê từ các bệnh viện mắt lớn và báo cáo y tế địa phương, tỷ lệ trẻ bị cận thị tăng vọt trong giai đoạn học online, đặc biệt ở nhóm 8–15 tuổi. Nhiều trẻ sau 1 năm học online đã tăng từ 0.5 đến 2 độ, kèm theo tình trạng nhìn mờ xa, nhức mắt, đau đầu kéo dài.
| Độ tuổi | Trước khi học online | Sau khi học online 1 năm |
|---|---|---|
| 6–10 tuổi | ~ 15% cận thị | ~ 27% cận thị |
| 11–15 tuổi | ~ 28% cận thị | ~ 44% cận thị |
Nguồn: Báo Tiền Phong, Bệnh viện Quận 5, Bộ Y tế
Vì sao học online làm tăng nguy cơ cận thị ở trẻ?
Việc học online kéo dài gây ra nhiều tác động tiêu cực đến mắt:
- Nhìn gần liên tục: Trẻ nhìn vào màn hình 6–10 tiếng mỗi ngày, khoảng cách thường dưới 30cm.
- Thiếu vận động ngoài trời: Mắt không được thư giãn, giảm khả năng điều tiết xa – gần.
- Ánh sáng không đạt chuẩn: Môi trường học không đủ sáng, tương phản màn hình kém.
- Màn hình nhỏ, nội dung dày đặc: Tăng áp lực thị giác và làm mỏi mắt nhanh hơn.
Dấu hiệu cảnh báo cận thị sớm ở trẻ
Thực tế cho thấy nhiều phụ huynh vẫn chưa thực sự quan tâm đến việc đưa con đi khám mắt định kỳ, dẫn đến việc không thể phát hiện sớm các tật khúc xạ.

Hình ảnh minh họa trẻ đang học online với biểu hiện dụi mắt – dấu hiệu phổ biến khi mắt phải điều tiết quá mức trong thời gian dài, cảnh báo nguy cơ cận thị tiến triển nhanh.
Nhiều trẻ không tự phát hiện bản thân mình bị cận cho đến khi độ tăng nặng, ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt thường nhật. Vì vậy, phụ huynh cần lưu ý những dấu hiệu dưới đây ở trẻ:
- Có thói quen nheo mắt khi nhìn bảng xa hoặc xem TV.
- Dụi mắt liên tục, thường than mỏi mắt vào chiều tối.
- Học không tập trung, than đau đầu vùng trán.
- Ngồi rất gần sách hoặc màn hình khi học hoặc sử dụng thiết bị điện tử.
Nếu không can thiệp sớm, điều gì sẽ xảy ra?
Cận thị sớm và tăng độ nhanh có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng:
| Biến chứng | Mức độ ảnh hưởng |
|---|---|
| Thoái hóa võng mạc, bong võng mạc | Nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn nếu không phát hiện sớm |
| Glôcôm góc mở (tăng nhãn áp mạn tính) | Thường xảy ra ở người cận thị nặng từ sớm |
| Giảm thị lực không hồi phục | Ngay cả khi đeo kính đúng vẫn không nhìn rõ |
Giải pháp kiểm soát và điều trị cận thị hiệu quả
Ở trẻ đã bị cận thị, việc đeo kính là biện pháp điều chỉnh phổ biến. Tần suất đeo kính phụ thuộc vào mức độ cận và nhu cầu sử dụng mắt của mỗi người. Một trong những hiểu lầm phổ biến là “đeo kính làm tăng độ cận”. Thực tế, đeo kính đúng độ không khiến độ cận tiến triển – thậm chí còn giúp mắt đỡ mỏi và giảm áp lực điều tiết.
Tại TD Eye – trung tâm nhãn khoa chuyên sâu, các giải pháp kiểm soát cận thị được cá nhân hóa theo từng trường hợp, đặc biệt hiệu quả với trẻ cận sớm hoặc có xu hướng tăng độ nhanh.
Các bước kiểm tra chuyên sâu:
- Đo khúc xạ chính xác (Refractometry)
- Chụp bản đồ giác mạc – khám loạn thị tiềm ẩn
- Đo điều tiết, độ nhạy tương phản, thị lực ban đêm

Kiểm tra thị lực định kỳ giúp phát hiện sớm cận thị ở trẻ và ngăn chặn nguy cơ tăng độ không kiểm soát.
Các phương pháp điều trị tại TD Eye:
- Kính gọng điều chỉnh đúng trục: Phù hợp cho trẻ mới cận nhẹ – trung bình.
- Kính áp tròng Ortho-K ban đêm: Kiểm soát tăng độ hiệu quả, an toàn khi ngủ.
- Thuốc nhỏ mắt Atropin nồng độ thấp: Làm chậm quá trình tiến triển độ cận ở trẻ em.
- Phẫu thuật Phakic ICL: Giải pháp cho người trẻ đã cận nặng, giác mạc mỏng hoặc loạn thị phức tạp – không can thiệp giác mạc, có thể lấy ra nếu cần.
Khuyến nghị dành cho phụ huynh
- Áp dụng Quy tắc 20-20-20: Mỗi 20 phút học – nghỉ 20 giây – nhìn xa 20 feet (tương đương khoảng 6 mét).
- Bên cạnh những giờ học online, cho trẻ ra ngoài chơi ít nhất 1–2 giờ mỗi ngày.
- Đảm bảo ánh sáng bàn học đủ mạnh và chuẩn màu.
- Hạn chế dùng thiết bị điện tử ngoài giờ học.
- Khám mắt định kỳ 6 tháng/lần tại cơ sở chuyên khoa.
Tóm lại, học online là xu thế tất yếu, nhưng nếu không kiểm soát tốt, trẻ có thể phải đối mặt với nguy cơ cận thị sớm và tăng độ nhanh chóng. Việc can thiệp đúng cách – đúng thời điểm sẽ giúp bảo vệ thị lực cho trẻ ngay từ hôm nay. TD Eye đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc mắt toàn diện, từ kiểm tra đến điều trị cá nhân hóa.






