Thiếu ngủ ảnh hưởng như thế nào đến đôi mắt của bạn?

Tác động tức thì của thiếu ngủ đến mắt

Thiếu ngủ dễ dẫn đến khô mắt và đỏ mắt do giảm tiết nước mắt, khiến cảm giác rát, cộm kéo dài và làm chất lượng phim nước mắt bị mất ổn định. Nhiều người còn gặp tình trạng sưng mí, quầng thâm vì tuần hoàn quanh mi kém, làm đôi mắt trũng sâu và thâm đậm hơn. Thị lực cũng có thể mờ tạm thời do rối loạn điều tiết, khiến việc nhìn xa gần thất thường, kèm theo hiện tượng nhạy sáng khi tiếp xúc với ánh đèn xe hoặc màn hình ban đêm, gây chói gắt và khó chịu.

Nếu không được cải thiện bằng các phương pháp chăm sóc mắt khoa học như nghỉ ngơi hợp lý, nhỏ nước mắt nhân tạo hay điều chỉnh ánh sáng làm việc, các triệu chứng này có thể trở nên thường trực và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe mắt.

Tác hại lâu dài khi thiếu ngủ kéo dài

Ghi chú: Những ảnh hưởng trên có thể nặng hơn ở người đeo kính áp tròng, người lớn tuổi hoặc làm việc ca đêm.

Ai dễ bị ảnh hưởng nhiều nhất?

Cảnh báo tác hại nghiêm trọng của thiếu ngủ với thị lực.

• Người làm việc ca đêm, nhóm IT: tiếp xúc màn hình xanh kéo dài, nhịp sinh học đảo lộn.
• Học sinh – sinh viên ôn thi: tần suất mỏi mắt, khô mắt và tăng độ cận cao hơn.
• Người lớn tuổi: giấc ngủ kém chất lượng thúc đẩy lão hóa mắt, chất lượng nước mắt suy giảm.
• Người đeo kính áp tròng: thiếu ngủ làm tăng nguy cơ kích ứng – viêm giác mạc nếu vệ sinh kém.

Giải pháp chăm sóc mắt khi buộc phải thức khuya

• Áp dụng nguyên tắc 20–20–20: Mỗi 20 phút, nhìn xa 20 feet (~6m) trong 20 giây để giảm co thắt cơ điều tiết và hạn chế mỏi mắt. Đây là nguyên tắc được Hiệp hội Nhãn khoa Mỹ (AAO) khuyến nghị.
• Bổ sung nước & vi chất cho mắt. Uống ít nhất 1,5–2 lít nước mỗi ngày, đồng thời duy trì chế độ ăn giàu Omega-3 (có trong cá hồi, hạt lanh) và vitamin A, lutein, zeaxanthin giúp tăng chất lượng phim nước mắt và bảo vệ võng mạc.
• Sử dụng nước mắt nhân tạo, ưu tiên loại không chất bảo quản nếu dùng thường xuyên để tránh kích ứng giác mạc. Có thể kết hợp liệu pháp vệ sinh bờ mi (warm compress, massage mí) để cải thiện chất lượng tuyến Meibomius.
• Giảm màn hình, tắt thiết bị điện tử tối thiểu 30 phút trước khi ngủ, bật chế độ ánh sáng vàng (“night shift”), tránh đọc trong phòng tối vì dễ gây co thắt đồng tử.
• Khám mắt định kỳ ít nhất 6–12 tháng/lần để tầm soát khô mắt, cận thị tiến triển, loạn thị hoặc biến chứng võng mạc, đặc biệt ở nhóm làm việc màn hình nhiều.
• Tối ưu môi trường làm việc, giữ độ ẩm phòng 40–60%, hạn chế gió điều hòa thổi trực tiếp vào mắt, và đặt màn hình dưới tầm mắt 10–15 độ để giảm khô mắt.
• Ngủ đủ giấc từ 7–8 giờ mỗi ngày giúp mắt tái tạo nước mắt và phục hồi chức năng võng mạc tốt hơn.

Khi nào cần đến bác sĩ?

Quầng thâm và sưng mí là dấu hiệu dễ thấy cho thấy thiếu ngủ ảnh hưởng đến mắt và tuần hoàn quanh vùng mi.

Khi các triệu chứng ở mắt kéo dài và không cải thiện bằng những phương pháp chăm sóc thông thường, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt để được thăm khám kịp thời. Đặc biệt, nếu mắt đỏ, khô rát dù đã dùng nước mắt nhân tạo; thị lực ban đêm mờ khiến việc lái xe khó khăn hoặc thường xuyên chói lóa; hay xuất hiện tình trạng đau nhức, nhạy sáng kèm chảy nước mắt nhiều, thì đó là dấu hiệu cảnh báo quan trọng.

Với trẻ em, việc tăng độ cận nhanh kết hợp thói quen ngủ muộn cũng là lý do cần kiểm tra mắt sớm, nhằm ngăn ngừa nguy cơ cận thị tiến triển và bảo vệ thị lực lâu dài.

Hướng điều trị hiện đại tại TD Eye

• Phakic ICL: Thấu kính nội nhãn Collamer® đặt sau mống mắt, không gây tổn thương giác mạc, thân thiện bề mặt nhãn cầu và không làm khô mắt theo dữ liệu lâm sàng; phục hồi nhanh, phù hợp người cận nặng, giác mạc mỏng, khô mắt. Xem thêm bài tổng quan: Phakic ICL.
• Điều trị khô mắt: Quy trình vệ sinh bờ mi – nước mắt nhân tạo chuyên sâu – ánh sáng IPL (khi chỉ định) – tối ưu môi trường làm việc (độ ẩm, tư thế, ánh sáng).

Lời kết

Thiếu ngủ tác động trực tiếp và tích lũy lên sức khỏe mắt: khô – mỏi – nhạy sáng, rối loạn điều tiết và có thể làm nặng bệnh lý võng mạc hoặc đẩy nhanh tiến triển cận thị ở trẻ. Để bảo vệ đôi mắt, hãy ngủ đủ giấc, tối ưu thói quen dùng màn hình, dinh dưỡng hợp lý và khám định kỳ để có những phương pháp điều trị kịp thời, phù hợp từ chuyên gia.