Thấu kính nội nhãn tự điều chỉnh tiêu cự – Cuộc cách mạng cho bệnh nhân sau mổ đục thủy tinh thể

1/ Bước tiến đột phá từ công nghệ “tự thích nghi”

Mẫu thấu kính nội nhãn (IOL) siêu mỏng được đặt trên đầu ngón tay – minh họa cho công nghệ mới vừa được FDA phê duyệt với khả năng tự điều chỉnh tiêu cự, mang lại thị lực linh hoạt cho bệnh nhân sau mổ đục thủy tinh thể.

Thấu kính nội nhãn (IOL – Intraocular Lens) đã trở thành một phần quan trọng trong phẫu thuật điều trị đục thủy tinh thể – căn bệnh gây mất thị lực hàng đầu ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, phần lớn các loại IOL hiện nay chỉ cố định một tiêu cự, dẫn đến việc người bệnh phải sử dụng kính đọc sách hoặc kính nhìn xa sau mổ.

Vào tháng 7/2025, một sự kiện quan trọng đã xảy ra: Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chính thức phê duyệt loại thấu kính đầu tiên có khả năng “tự điều chỉnh tiêu cự” bên trong mắt – giúp người bệnh nhìn rõ ở cả khoảng cách xa và gần mà không cần đeo kính.

2/ Cơ chế hoạt động: giống như mắt tự nhiên

Thấu kính nội nhãn thế hệ mới – còn được gọi là adaptive IOL – được thiết kế đặc biệt để phản ứng với chuyển động co giãn tự nhiên của cơ thể mi (ciliary muscle) trong mắt.

Khi mắt nhìn gần, cơ thể mi co lại – thấu kính thay đổi hình dạng giúp hội tụ đúng ánh sáng vào võng mạc. Khi nhìn xa, cơ thể mi giãn ra – thấu kính tự điều chỉnh lại, tạo ra tiêu cự mới phù hợp. Cơ chế này bắt chước chính xác quá trình điều tiết tự nhiên của thủy tinh thể khỏe mạnh – điều mà các loại IOL cũ chưa thể làm được.

3/ Ưu điểm vượt trội so với IOL truyền thống

4/ Ý nghĩa y học và chất lượng sống

Trụ sở chính của Cincinnati Eye Institute (CEI) – nơi Tiến sĩ Michael Snyder và đội ngũ chuyên gia đang tiên phong nghiên cứu công nghệ thấu kính nội nhãn tự điều chỉnh tiêu cự, được FDA phê duyệt trong năm 2025.

Theo Tiến sĩ Michael Snyder từ Cincinnati Eye Institute:
“Adaptive IOL không chỉ cải thiện thị lực – nó còn khôi phục cảm giác tự nhiên khi nhìn – điều mà bệnh nhân luôn mong mỏi sau mổ đục thủy tinh thể.”

Đối với người cao tuổi, việc không còn phải loay hoay đổi kính khi đọc báo, lái xe, nấu ăn… là một thay đổi quan trọng. Đặc biệt, khả năng cải thiện thị lực ban đêm cũng được kỳ vọng giúp giảm tai nạn giao thông ở nhóm lớn tuổi.

5/ Ai sẽ được hưởng lợi nhiều nhất?

• Người từ 50 tuổi trở lên đang chuẩn bị mổ đục thủy tinh thể
• Bệnh nhân không muốn lệ thuộc kính sau mổ
• Người năng động, cần chất lượng thị lực cao cho công việc hoặc thể thao
• Người đã từng gặp vấn đề với IOL đa tiêu cự truyền thống (chói, lóa…)

6/ Khi nào công nghệ này đến Việt Nam?

Hiện tại, loại thấu kính tự điều chỉnh tiêu cự mới này vừa được FDA cấp phép nên đang trong giai đoạn phân phối đến các trung tâm nhãn khoa quốc tế. Dự kiến trong 6–12 tháng tới, công nghệ này sẽ có mặt tại các bệnh viện lớn hoặc phòng khám chuyên sâu tại Việt Nam.

Các chuyên gia khuyến nghị người bệnh có kế hoạch mổ đục thủy tinh thể nên hỏi ý kiến bác sĩ về các loại thấu kính mới, đặc biệt nếu muốn duy trì chất lượng thị lực cao mà không cần kính.

7/ Kết luận: Thị lực không chỉ “rõ” mà còn “tự do”

Thấu kính nội nhãn tự điều chỉnh tiêu cự là bước ngoặt cho người bị đục thủy tinh thể – không chỉ vì thị lực tốt hơn, mà vì sự chủ động, tự do, và cảm giác tự nhiên khi nhìn thấy thế giới xung quanh.

Nếu bạn hoặc người thân đang chuẩn bị phẫu thuật, đừng ngần ngại tìm hiểu thêm về công nghệ đột phá này.