Nhận biết sớm bệnh glôcôm triệu chứng, nguy cơ và cách điều trị hiện đại

Glôcôm (thiên đầu thống) có thể gây mù lòa vĩnh viễn nếu không được phát hiện sớm. Tìm hiểu các triệu chứng sớm, nguy cơ và phương pháp điều trị hiện đại.

So sánh mắt bình thường và mắt bị glôcôm do tăng nhãn áp

Glôcôm là gì?

Glôcôm, hay còn gọi là thiên đầu thống, là nhóm bệnh lý khiến thần kinh thị giác bị tổn thương dần theo thời gian, chủ yếu do áp lực trong mắt (nhãn áp) tăng cao. Điều nguy hiểm là bệnh thường tiến triển rất âm thầm, nên đa số bệnh nhân không hề biết mình mắc glôcôm cho đến khi thị lực đã suy giảm đáng kể. Trên toàn cầu, glôcôm là nguyên nhân gây mù không hồi phục đứng thứ hai, chỉ sau đục thủy tinh thể.

Nhận biết sớm: Những dấu hiệu thường bị bỏ qua

Hiện tượng quầng sáng quanh đèn – dấu hiệu sớm của glôcôm

Ở giai đoạn đầu, các dấu hiệu của glôcôm thường nhẹ và dễ nhầm lẫn với mỏi mắt thông thường. Nhiều người mô tả cảm giác nhìn hơi mờ vào buổi tối, thấy quầng sáng khi nhìn đèn hoặc bị nhức nhẹ vùng trán. Một số người cảm thấy mắt nặng, mỏi khi làm việc nhiều với màn hình hoặc sách vở.

Nếu để ý kỹ, người bệnh cũng có thể phát hiện tầm nhìn bên (thị trường ngoại vi) bị thu hẹp dần, khiến việc quan sát hai bên trở nên khó khăn, chẳng hạn như khi lái xe hoặc đi bộ ở nơi đông người.

Những ai nên đặc biệt lưu ý?

Không phải ai cũng có nguy cơ mắc glôcôm như nhau. Người trên 40 tuổi là nhóm cần được tầm soát định kỳ. Ngoài ra, nếu bạn có người thân từng bị glôcôm, có tiền sử cận thị nặng, bị tiểu đường hoặc cao huyết áp thì nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.

Việc từng chấn thương mắt, từng phẫu thuật nhãn khoa hoặc sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid kéo dài cũng là những yếu tố nguy cơ đáng lưu ý.

Tại sao phát hiện muộn lại nguy hiểm?

Tổn thương do glôcôm gây ra cho thần kinh thị giác là không thể phục hồi. Một khi thị lực đã mất, không có phương pháp điều trị nào có thể lấy lại được. Chính vì thế, việc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm có thể giúp ngăn chặn hoàn toàn nguy cơ mù lòa.

Trong trường hợp glôcôm cấp tính, triệu chứng có thể đến đột ngột với đau nhức mắt dữ dội, buồn nôn, nôn ói và giảm thị lực nhanh chóng. Đây là cấp cứu nhãn khoa và cần được xử lý ngay.

Chẩn đoán glôcôm: Không khó nếu khám đúng nơi

Bác sĩ soi đáy mắt kiểm tra thần kinh thị giác cho bệnh nhân glôcôm

Ngày nay, nhờ sự hỗ trợ của các thiết bị tiên tiến, việc chẩn đoán glôcôm đã trở nên nhanh chóng và chính xác. Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ đo nhãn áp – chỉ số then chốt phản ánh áp lực trong mắt. Kết hợp với đó là soi đáy mắt để đánh giá tình trạng thần kinh thị, chụp OCT để phân tích cấu trúc lớp sợi thần kinh và đo thị trường nhằm phát hiện mất tầm nhìn ngoại vi.

Những phương pháp này không gây đau, thực hiện nhanh và hoàn toàn an toàn. Đặc biệt, chúng cực kỳ hiệu quả trong việc phát hiện glôcôm ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng.

Điều trị hiện đại: Giữ thị lực vững bền

Tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Ở giai đoạn đầu, thuốc nhỏ mắt giúp hạ nhãn áp là lựa chọn phổ biến. Loại thuốc sẽ được kê riêng cho từng bệnh nhân và cần sử dụng đều đặn, đúng giờ để mang lại hiệu quả cao nhất.

Khi thuốc không đủ kiểm soát, các phương pháp laser sẽ được cân nhắc. Với glôcôm góc đóng, laser mở góc (iridotomy) có thể cải thiện dòng chảy thủy dịch. Với glôcôm góc mở, laser trabeculoplasty giúp tăng khả năng thoát dịch ra khỏi mắt.

Trong các trường hợp nặng hoặc đã thất bại với điều trị nội khoa, phẫu thuật sẽ được chỉ định. Tùy từng trường hợp, bác sĩ có thể mở đường thoát dịch (trabeculectomy), cấy van điều áp hoặc đặt thiết bị hỗ trợ như XEN hay iStent để kiểm soát nhãn áp bền vững.

Lưu ý từ chuyên gia

Khám mắt bằng đèn khe giúp phát hiện sớm tổn thương glôcôm

Glôcôm không chữa khỏi hoàn toàn nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng. Việc tái khám định kỳ, tuân thủ chỉ định bác sĩ và theo dõi thị lực thường xuyên chính là chìa khóa để giữ gìn thị lực lâu dài.

Hành động ngay hôm nay

Nếu bạn đang ở độ tuổi 40 trở lên, từng có người thân bị glôcôm hoặc thuộc nhóm nguy cơ, đừng chần chừ. Một buổi khám mắt đơn giản có thể là bước ngoặt giúp bạn bảo vệ thị lực suốt đời.

Mắt khỏe – Tương lai sáng. Đừng để glôcôm đánh cắp ánh sáng của bạn.