Ống kính Collamer và xu hướng điều trị cận thị không xâm lấn

Giới thiệu

Trong nhiều năm qua, y học nhãn khoa đã chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ từ các phương pháp điều trị cận thị xâm lấn sang những giải pháp nhẹ nhàng, an toàn và mang lại kết quả thị lực tự nhiên hơn. Một trong những bước tiến quan trọng chính là sự ra đời của ống kính Collamer – công nghệ tạo nên cuộc cách mạng trong điều trị cận thị hiện đại, được biết đến rộng rãi qua các dòng Implantable Collamer Lens (ICL) và Phakic ICL (Phakic ICL) của STAAR Surgical.

Ống kính Collamer là gì?

Ống kính Phakic ICL làm từ vật liệu Collamer mềm mại, linh hoạt, thể hiện độ tinh khiết và tương thích sinh học cao.

Ống kính Collamer là một loại thấu kính nội nhãn nhân tạo, được làm từ vật liệu Collamer™, một hợp chất đồng polymer có chứa collagen tự nhiên. Nhờ cấu trúc sinh học thân thiện với cơ thể, Collamer tương thích tuyệt đối với mô mắt, hạn chế tối đa phản ứng viêm hay đào thải. Đây cũng là vật liệu độc quyền được STAAR Surgical – công ty Thụy Sĩ và Mỹ tiên phong trong lĩnh vực thấu kính nội nhãn – sử dụng để sản xuất các dòng ICL và Phakic ICL, đạt chứng nhận chất lượng y tế quốc tế ISO 13485.

Ống kính Collamer được thiết kế để cấy vào mắt, nằm giữa mống mắt (iris) và thấu kính tự nhiên (crystalline lens) mà không cần loại bỏ hay cắt giác mạc như các phẫu thuật laser (LASIK, PRK).  Ống kính nhỏ, có thể gập lại, mềm, linh hoạt và ẩm. Nó cũng chứa bộ lọc Ultraviolet (UV). Thủ tục có thể là một quy trình vĩnh viễn – hoặc cho đến khi bệnh nhân quyết định loại bỏ nó. Chính vì vậy, phương pháp này được xem là hướng đi “không xâm lấn giác mạc”, linh hoạt và an toàn hơn cho cấu trúc mắt.

Nguyên lý hoạt động của ống kính Collamer

Khi ánh sáng đi vào mắt, cả giác mạc và thủy tinh thể cùng điều chỉnh để hội tụ tia sáng lên võng mạc. Tuy nhiên, với người bị cận thị hay loạn thị, ánh sáng bị hội tụ trước võng mạc, khiến hình ảnh trở nên mờ.
Ống kính Collamer được đặt thêm vào trong mắt sẽ hoạt động như một “thấu kính bổ sung”, giúp tái hội tụ ánh sáng đúng vị trí trên võng mạc, mang lại tầm nhìn rõ nét mà không cần phụ thuộc vào kính gọng hay kính áp tròng.

Ưu điểm nổi bật của ống kính Collamer

Mô phỏng cấu trúc mắt với ống kính Collamer được cấy giữa mống mắt và thủy tinh thể

So với các phương pháp điều trị truyền thống, ống kính Collamer mang đến hàng loạt ưu điểm vượt trội:

Nhờ thiết kế linh hoạt, mềm và ẩm, ống kính Collamer hầu như không gây kích ứng, không thể cảm nhận khi ở trong mắt. Thêm vào đó, vật liệu này có khả năng lọc tia cực tím (UV), giúp giảm nguy cơ đục thủy tinh thể trong tương lai.

Quy trình cấy ghép Collamer – nhẹ nhàng và nhanh chóng

Thủ thuật cấy ghép ống kính Collamer (Phakic ICL) diễn ra trong 20–30 phút dưới dạng phẫu thuật trong ngày, không cần nằm viện.
Các bước cơ bản gồm:

1. Gây tê bằng thuốc nhỏ mắt để đảm bảo không đau.
2. Bác sĩ tạo vết mổ siêu nhỏ 3mm ở rìa giác mạc.
3. Ống kính Collamer được gấp lại và đưa vào mắt qua ống tiêm đặc biệt.
4. Sau khi vào mắt, ống kính tự mở ra và được định vị chính xác giữa mống mắt và thủy tinh thể.
5. Không cần khâu vết mổ – mắt tự liền tự nhiên nhờ cấu trúc giác mạc đàn hồi.
6. Phần lớn bệnh nhân cải thiện thị lực ngay sau vài giờ và trở lại sinh hoạt bình thường sau 1–2 ngày.

Lưu ý:

• Trong trường hợp bệnh nhân cần ho, hắt hơi hoặc di chuyển trong khi phẫu thuật, bệnh nhân phải thông báo cho bác sĩ nhãn khoa ngay lập tức.
• Để chỉ sửa chữa thiển cận, phải mất 2-3 tuần để chuẩn bị ống kính.
• Để điều chỉnh cả tầm nhìn ngắn và loạn thị, phải mất 4-5 tuần để chuẩn bị ống kính.

Ai là người phù hợp với ống kính Collamer?

Phakic ICL phì hợp với người mong muốn phương pháp điều trị không xâm lấn giác mạc, an toàn và phục hồi nhanh

Phẫu thuật bằng ống kính Collamer đặc biệt phù hợp cho:

• Người từ 21 đến 45 tuổi, có độ cận từ –3.0D đến –20.0D, có thể kèm loạn thị 1.0D–4.0D.
• Người có giác mạc mỏng hoặc khô mắt, không đủ điều kiện cho LASIK.
• Bệnh nhân thị lực ổn định ít nhất 1 năm và không có bệnh lý mắt nghiêm trọng như tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể hay bệnh võng mạc tiểu đường.

Rủi ro và lưu ý

Dù được xem là phương pháp an toàn, ống kính Collamer vẫn có thể đi kèm một số rủi ro nhỏ như:

• Tăng nhãn áp tạm thời sau phẫu thuật.
• Phản ứng phổ biến sau phẫu thuật có thể bao gồm tắc nghẽn mũi và kích ứng mắt.
• Hiếm gặp: đục thủy tinh thể, chói sáng, hoặc cần chỉnh lại vị trí thấu kính.

Tất cả biến chứng này đều có thể kiểm soát nếu phẫu thuật được thực hiện bởi bác sĩ nhãn khoa giàu kinh nghiệm và theo dõi định kỳ sau mổ.

Không xâm lấn, sinh học và cá nhân hóa

Trong khi các phẫu thuật laser như LASIK, PRK hay SMILE vẫn phổ biến, xu hướng toàn cầu đang dần chuyển dịch sang các công nghệ bảo tồn giác mạc như Phakic ICL. Theo báo cáo của STAAR Surgical, hơn 3 triệu ống kính Collamer đã được phân phối trên toàn thế giới, với tỷ lệ hài lòng đạt 99,4% và thị lực 20/20 hoặc tốt hơn ở gần như toàn bộ bệnh nhân.

Sự thay đổi này không chỉ đến từ hiệu quả lâm sàng mà còn do nhu cầu thẩm mỹ, phục hồi nhanh và tính an toàn dài hạn của bệnh nhân thế hệ mới. Ống kính Collamer vì thế được xem là “cuộc cách mạng không xâm lấn trong điều trị cận thị”.

Trong bối cảnh nhãn khoa hiện đại, ống kính Collamer đã vượt xa vai trò của một thiết bị y học đơn thuần. Nó đại diện cho triết lý điều trị không xâm lấn, bảo tồn tự nhiên và cá nhân hóa thị lực cho từng đôi mắt. Với đặc tính sinh học, linh hoạt và an toàn, Collamer đang trở thành trụ cột công nghệ của xu hướng điều trị cận thị thế hệ mới – nơi mà người bệnh có thể tìm lại tầm nhìn sáng rõ mà không cần chạm dao laser vào giác mạc.

Quan trọng hơn, để đảm bảo mức độ an toàn, quy trình phẫu thuật Phakic ICL nên được thực hiện bởi bác sĩ nhãn khoa có kinh nghiệm và được đào tạo tốt được hỗ trợ với công nghệ tiên tiến trong các bệnh viện với các tiêu chuẩn quốc tế.