Giới thiệu

Cận thị ở trẻ em có thể dẫn đến bệnh tăng nhãn áp, mất thị lực, bong võng mạc, đục thủy tinh thể – Nghiên cứu của Israel
Một nghiên cứu quy mô lớn tại Israel đã phát hiện rằng thanh thiếu niên bị cận thị có tỷ lệ mắc các vấn đề về cơ xương như thoát vị, vẹo cột sống và bàn chân bẹt cao hơn so với người không bị cận. Phát hiện này mở ra một hướng nhìn mới: cận thị có thể không chỉ là tật khúc xạ của mắt, mà còn là biểu hiện của sự “mềm yếu” trong cấu trúc mô liên kết toàn thân.
Nghiên cứu quy mô lớn
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Clinical & Experimental Ophthalmology do bác sĩ Itay Nitzan và cộng sự tại Tổ chức Y tế Hadassah (Israel) thực hiện. Dựa trên dữ liệu y khoa của 920.806 thanh thiếu niên (tuổi trung bình 17,4; 58,6% nam giới), nhóm nghiên cứu đã phân tích mối tương quan giữa cận thị và các dấu hiệu của tình trạng tăng đàn hồi mô liên kết (connective tissue hyperlaxity).
Đây là nghiên cứu đầu tiên trên thế giới đánh giá mối quan hệ giữa cận thị không hội chứng (non-syndromic myopia) và các bất thường cơ xương liên quan đến mô liên kết. Trước đó, y học chỉ ghi nhận mối liên hệ giữa cận thị và một số rối loạn di truyền hiếm như Marfan hoặc Ehlers-Danlos – những bệnh gây yếu cấu trúc mô liên kết.
Kết quả

Mối liên hệ giữa cận thị và các vấn đề liên quan đến mô liên kết toàn thân (hình minh họa)
Theo phân tích, 31,6% người tham gia nghiên cứu bị cận thị (tương đương gần 291.000 trường hợp). Trong nhóm này, tỷ lệ mắc các vấn đề liên quan đến mô liên kết cao hơn rõ rệt so với nhóm không cận:
- Thoát vị: 2,76% so với 2,60%
- Bàn chân bẹt: 14,92% so với 13,51%
- Vẹo cột sống: 9,14% so với 7,69%
Mặc dù mức chênh lệch có vẻ nhỏ, nhưng với quy mô gần một triệu người, sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê cao. Đáng chú ý, tỷ lệ chấn thương khớp (mắt cá, đầu gối, vai) gần như tương đương giữa hai nhóm, cho thấy sự khác biệt không xuất phát từ vận động hay thể thao, mà có thể phản ánh yếu tố sinh học sâu hơn trong cấu trúc mô.
Cận thị – không chỉ là vấn đề khúc xạ
Bác sĩ Nitzan cho rằng kết quả này củng cố giả thuyết rằng mắt có thể là “cửa sổ” phản ánh tình trạng mô liên kết toàn thân. Nói cách khác, những người có mô liên kết yếu – bao gồm da, gân, dây chằng và tổ chức mô nâng đỡ trong mắt – có thể dễ bị biến dạng cấu trúc nhãn cầu, dẫn đến sự kéo dài trục nhãn và hình thành cận thị.
Điều này đặc biệt có ý nghĩa khi cận thị đang trở thành vấn đề y tế toàn cầu. Theo World Health Organization (WHO), hơn 2,6 tỷ người trên thế giới bị cận thị và con số này có thể vượt 5 tỷ vào năm 2050. Việc hiểu rõ nguyên nhân không chỉ giúp kiểm soát cận thị mà còn cảnh báo về các vấn đề sức khỏe toàn thân tiềm ẩn.
Mất cân bằng mô liên kết

Hình minh họa: Mất cân bằng mô liên kết có thể gây sai lệch cơ xương và ảnh hưởng toàn thân (Foot Levelers)
Mô liên kết là mạng lưới nền tảng giúp kết nối, nâng đỡ và duy trì hình dạng cho toàn cơ thể như da, gân, dây chằng, … Nhờ đặc tính đàn hồi và bền vững, mô liên kết đóng vai trò như một “bộ khung ổn định”, giúp các cơ quan duy trì cấu trúc và hoạt động hài hòa.
Khi mô liên kết bị mất cân bằng – nghĩa là trở nên quá mềm, quá đàn hồi hoặc kém bền – khả năng nâng đỡ và định hình của cơ thể bị suy giảm. Tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biểu hiện khác nhau như vẹo cột sống, bàn chân bẹt, thoát vị hoặc đau khớp mạn tính.
Hàm ý lâm sàng
Nghiên cứu của nhóm Hadassah mở ra hướng tiếp cận mới trong khám và điều trị cận thị: không chỉ dừng lại ở điều chỉnh khúc xạ, mà cần đánh giá toàn diện sức khỏe mô liên kết của người bệnh.
Bác sĩ Nitzan khuyến nghị: “Khi bệnh nhân cận thị có thêm triệu chứng hoặc yếu tố nguy cơ khác, bác sĩ nên kiểm tra thêm các bất thường cơ xương để có kế hoạch theo dõi cá nhân hóa.”
Tương lai của nghiên cứu
Nếu được xác nhận qua các nghiên cứu di truyền và mô học trong tương lai, mối liên hệ giữa cận thị và mô liên kết có thể giúp các chuyên gia xây dựng mô hình dự đoán tiến triển cận thị và tìm ra các liệu pháp điều chỉnh độ đàn hồi mô nhằm giảm tốc độ tăng độ.
Ngoài ra, điều này cũng mở ra tiềm năng phát triển các phương pháp điều trị mang tính “toàn thân”, thay vì chỉ tập trung vào giác mạc hay võng mạc. Ví dụ, việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tăng cường collagen tự nhiên hoặc liệu pháp sinh học có thể giúp cải thiện cả cấu trúc mô mắt và hệ cơ xương.
Nghiên cứu của Israel là minh chứng rõ ràng rằng cận thị có thể phản ánh nhiều hơn những gì mắt nhìn thấy. Không chỉ là tật khúc xạ, nó có thể là dấu hiệu của một cơ thể có mô liên kết yếu – ảnh hưởng đến nhiều hệ thống trong cơ thể.





