Loạn thị có phải vừa cận vừa viễn thị?

Loạn thị là gì?

Khám thị lực giúp phát hiện sớm loạn thị và các tật khúc xạ khác.

Loạn thị là tình trạng bề mặt giác mạc hoặc thủy tinh thể không có hình cầu đều, khiến ánh sáng đi vào mắt không hội tụ tại một điểm mà phân tán tại nhiều vị trí trên võng mạc. Kết quả là hình ảnh bị mờ nhòe, méo mó hoặc biến dạng.

Triệu chứng của loạn thị

Người bị loạn thị thường có các biểu hiện:

• Nhìn mờ cả xa lẫn gần.
• Hình ảnh bị biến dạng, méo hoặc thấy “bóng đôi”.
• Mỏi mắt, căng thẳng khi đọc sách, học tập hoặc sử dụng màn hình lâu.
• Nhức đầu, đặc biệt sau khi tập trung mắt nhiều giờ.
• Khó nhìn vào ban đêm, dễ thấy quầng sáng xung quanh đèn xe.

Trẻ em bị loạn thị nhẹ (như 0,75 độ) đôi khi chưa biểu hiện rõ, nhưng tình trạng này có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập, gây mỏi mắt và giảm sự tập trung nếu không được phát hiện và điều chỉnh kịp thời.

Nguyên nhân gây loạn thị

Giác mạc bình thường và giác mạc hình chóp – nguyên nhân phổ biến gây loạn thị nặng.

• Giác mạc cong bất thường là nguyên nhân thường gặp nhất. Khi giác mạc có độ cong không đều, ánh sáng đi vào mắt sẽ hội tụ tại nhiều điểm, gây nhìn mờ và méo hình.
• Ở một số người, loạn thị xuất phát từ thủy tinh thể thay vì giác mạc. Nguyên nhân này thường gặp hơn ở người lớn tuổi.
• Loạn thị có thể xuất hiện từ nhỏ và có xu hướng di truyền trong gia đình.
• Những bệnh như keratoconus (giác mạc chóp) làm giác mạc mỏng và lồi, gây loạn không đều, khó điều chỉnh bằng kính thông thường.
• Tổn thương giác mạc hoặc can thiệp phẫu thuật có thể thay đổi bề mặt nhãn cầu, làm xuất hiện hoặc làm tăng độ loạn thị.

Loạn thị ở trẻ em có nguy hiểm không?

Loạn thị ở trẻ nếu không phát hiện và điều chỉnh kịp có thể dẫn đến:

• Giảm thị lực học đường như khó nhìn rõ bảng hoặc sách vở.
• Nhược thị do mắt không được rèn luyện đúng.
• Ảnh hưởng sự phát triển thị giác lâu dài.

Với trẻ 10 tuổi bị loạn 0,75 độ, việc đeo kính phù hợp và tái khám định kỳ 6 tháng một lần là cần thiết để kiểm soát tiến triển.

Phương pháp điều chỉnh loạn thị

Các phương pháp điều trị loạn thị hiện nay gồm:

Phakic ICL – giải pháp hiện đại cho loạn thị

Cấu trúc thấu kính Phakic ICL – giải pháp hiện đại điều trị tật khúc xạ

Phakic ICL (Implantable Collamer Lens) là công nghệ điều chỉnh tật khúc xạ tiên tiến, đã được FDA Hoa Kỳ công nhận và hiện đang được ứng dụng tại TD Eye. Đây là lựa chọn tối ưu cho những trường hợp:

• Loạn thị từ 1–4 độ.
• Cận thị nặng hoặc giác mạc mỏng, không thể thực hiện LASIK/SMILE.
• Người mong muốn thị lực ổn định, lâu dài, hạn chế nguy cơ tái cận hoặc biến chứng khô mắt.

Ưu điểm nổi bật của Phakic ICL

• Không gây tổn thương giác mạc, giữ nguyên cấu trúc giác mạc tự nhiên, an toàn hơn với người giác mạc mỏng.
• Không gây khô mắt vì không cắt giác mạc, hạn chế tối đa biến chứng khô mắt sau mổ.
• Thị lực cải thiện rõ rệt ngay sau phẫu thuật, hầu hết bệnh nhân nhìn rõ chỉ sau 1–2 ngày.
• Có thể lấy ra nếu cần thiết, tăng tính linh hoạt trong trường hợp cần thay đổi điều chỉnh thị lực.
• Hiệu quả cao với loạn thị kèm cận thị giúp bệnh nhân đạt thị lực sáng rõ, ổn định lâu dài.

Chăm sóc và phòng ngừa loạn thị tiến triển

Ngoài điều trị, việc chăm sóc mắt hằng ngày giúp giảm mỏi mắt và hạn chế loạn thị tăng nhanh:

• Đảm bảo ánh sáng đầy đủ khi học tập, đọc sách.
• Giữ khoảng cách 30–35 cm khi nhìn gần.
• Giảm thời gian sử dụng thiết bị điện tử, áp dụng quy tắc 20-20-20 (mỗi 20 phút nhìn xa 20 feet trong 20 giây).
• Khuyến khích trẻ tham gia hoạt động ngoài trời ít nhất 2 giờ/ngày.

Loạn thị không phải sự kết hợp giữa cận và viễn thị mà là một tật khúc xạ độc lập. Dù loạn thị 0,75 độ ở trẻ nhỏ chỉ ở mức nhẹ, nhưng vẫn cần theo dõi và điều chỉnh sớm để tránh ảnh hưởng đến học tập và sự phát triển thị lực. Hiện nay, từ kính gọng, kính áp tròng cho đến phẫu thuật khúc xạ và Phakic ICL tại TD Eye, người bệnh có nhiều lựa chọn để cải thiện thị lực một cách an toàn, hiệu quả.