Giác mạc và thấu kính trong hệ quang học mắt

Giác mạc và thấu kính trong hệ quang học mắt

Giác mạc và thấu kính là hai thành phần quan trọng nhất trong hệ quang học của mắt người. Chúng đóng vai trò điều chỉnh ánh sáng, giúp tạo nên hình ảnh rõ nét trên võng mạc. Khi một trong hai bộ phận này bị sai lệch hoặc tổn thương, khả năng nhìn rõ sẽ suy giảm nghiêm trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ chế hoạt động, vai trò từng phần và các giải pháp phục hồi thị lực hiện đại, trong đó có công nghệ Phakic ICL đang được TD Eye ứng dụng hiệu quả.

Giác mạc – “Thấu kính tự nhiên” đầu tiên của mắt

Lớp “thấu kính tự nhiên” đầu tiên giúp hội tụ ánh sáng vào mắt.

Giác mạc là lớp màng trong suốt hình vòm nằm phía trước nhãn cầu, đóng vai trò như một thấu kính tự nhiên giúp hội tụ ánh sáng vào võng mạc, chịu trách nhiệm khúc xạ khoảng 2/3 lượng ánh sáng vào mắt.

Đặc điểm nổi bật của giác mạc là không có mạch máu, rất nhạy cảm và luôn cần giữ được độ trong suốt tuyệt đối.

• Không có mạch máu – giúp ánh sáng truyền qua rõ ràng, không bị nhiễu.
• Chứa hàng ngàn đầu mút thần kinh – cực kỳ nhạy cảm với chấn thương và khô mắt.
• Có 5 lớp: biểu mô, màng Bowman, nhu mô, màng Descemet và nội mô – mỗi lớp đều đóng vai trò riêng biệt.

Vai trò của giác mạc trong thị giác

Thấu kính – Cơ chế “zoom” điều chỉnh tiêu cự

Thấu kính (hay còn gọi là thể thủy tinh) nằm ngay sau mống mắt. Đây là phần giúp điều tiết thị lực bằng cách thay đổi độ cong để mắt có thể nhìn rõ ở các khoảng cách khác nhau – gần hoặc xa.

Thấu kính mắt – bộ phận điều chỉnh tiêu cự.

• Co – giãn liên tục nhờ hoạt động của cơ thể mi.
• Chức năng quan trọng trong việc nhìn gần (đọc sách, làm việc máy tính…)
• Già đi theo tuổi tác – dẫn đến lão thị hoặc đục thủy tinh thể.

Cách hoạt động của hệ quang học mắt

Một hệ quang học khỏe mạnh sẽ đưa ánh sáng đi qua các bộ phận sau theo trình tự:

Giác mạc (khúc xạ đầu tiên) → Thủy dịch (truyền ánh sáng qua đồng tử) → Thấu kính (điều chỉnh tiêu cự) → Võng mạc (nơi ánh sáng hội tụ và tạo hình ảnh)

Nếu ánh sáng không hội tụ chính xác lên võng mạc, ta sẽ thấy mờ, nhòe hoặc méo hình – dấu hiệu điển hình của các tật khúc xạ như cận thị, viễn thị, loạn thị.

Sự phối hợp giữa giác mạc và thấu kính trong điều tiết thị lực

Giác mạc và thấu kính không hoạt động độc lập. Trong hệ quang học mắt, giác mạc đảm nhiệm vai trò khúc xạ chính, còn thấu kính tinh thể đảm nhiệm điều tiết – thay đổi tiêu cự để nhìn rõ ở các khoảng cách khác nhau.

Sự phối hợp nhịp nhàng này cho phép mắt chuyển từ nhìn xa sang nhìn gần (và ngược lại) một cách linh hoạt. Khi một trong hai thành phần bị rối loạn – ví dụ: giác mạc cong bất thường (loạn thị), thấu kính mất khả năng đàn hồi (lão thị), thị lực sẽ giảm và mất tính thích ứng.

Khi hệ quang học sai lệch – giải pháp nào hiệu quả?

Các phương pháp điều chỉnh thị lực hiện nay rất đa dạng và được cá nhân hóa theo tình trạng mắt. Dưới đây là ba nhóm chính:

• Kính gọng: Dễ sử dụng, không xâm lấn, nhưng chỉ mang tính hỗ trợ.
• Phẫu thuật laser (LASIK, SMILE): Thay đổi độ cong giác mạc để ánh sáng hội tụ đúng.
• Thấu kính Phakic ICL: Cấy một thấu kính bổ sung vào giữa mống mắt và thấu kính tự nhiên. Không gây tổn thương giác mạc – đặc biệt phù hợp với giác mạc mỏng hoặc độ cận cao.

Phakic ICL – Giải pháp quang học hiện đại không xâm lấn giác mạc

Hình ảnh mô phỏng thấu kính Phakic ICL được đặt vào sau mống mắt – không làm tổn thương giác mạc.

Phakic ICL không chỉ giúp bệnh nhân lấy lại thị lực nhanh chóng mà còn giữ được cấu trúc tự nhiên của mắt, hạn chế tối đa các biến chứng khô mắt hay tổn thương lâu dài.

Ngoài ra, Phakic ICL cũng phù hợp với người muốn một giải pháp phục hồi thị lực lâu dài nhưng có thể lấy ra nếu cần.

Tóm lại, mắt người là một hệ quang học tinh vi, nơi giác mạc và thấu kính đóng vai trò trung tâm trong việc hội tụ ánh sáng. Khi cấu trúc này gặp vấn đề, thị lực sẽ suy giảm rõ rệt.

Sự hiểu biết đúng – chẩn đoán sớm cũng như chú trọng khám mắt định kỳ là chìa khóa để giữ đôi mắt sáng rõ mỗi ngày.