Cận thị học đường không chỉ do sách vở, mà còn từ đèn học

Cận thị học đường trong môi trường học tập hiện đại

Cận thị học đường đang tiến triển nhanh chóng hơn bao giờ hết trong thời đại công nghệ số

Ngày nay, khi việc học gắn liền với màn hình và ánh sáng nhân tạo, cận thị học đường đang trở thành một “đại dịch thầm lặng”. Theo thống kê của Bộ Y tế, hơn 40% học sinh Việt Nam bị tật khúc xạ, trong đó cận thị chiếm phần lớn.

Bên cạnh nguyên nhân quen thuộc như học nhiều, xem điện thoại hay ngồi sai tư thế, có một “thủ phạm” khác ít ai để ý: ánh sáng từ đèn học. Việc chọn sai loại đèn, đặt đèn sai vị trí hoặc dùng đèn không đúng cách khiến mắt trẻ phải điều tiết liên tục – dẫn đến mỏi, khô và dần dần làm tăng nguy cơ cận thị học đường.

Nhiều phụ huynh tin rằng chỉ cần đầu tư một chiếc đèn học đắt tiền là đủ để bảo vệ mắt cho con. Nhưng thực tế, ánh sáng nhân tạo không đúng chuẩn có thể gây tổn thương âm thầm, làm suy giảm thị lực theo thời gian.

Sai lầm đầu tiên: Tin rằng “đèn chống cận” là đủ

Nhiều bậc phụ huynh sẵn sàng đầu tư những chiếc đèn đắt tiền với hy vọng bảo vệ mắt cho con khỏi cận thị học đường.

Trên thị trường, hàng loạt sản phẩm được gắn mác “đèn chống cận”, “ánh sáng bảo vệ mắt”, “chuẩn học đường”… Tuy nhiên, không phải sản phẩm nào cũng đáp ứng tiêu chuẩn quang học cho trẻ.

Một chiếc đèn học tốt phải đảm bảo ánh sáng ổn định, không nhấp nháy. Dù mắt thường khó nhận ra, hiện tượng nhấp nháy khiến cơ điều tiết phải hoạt động liên tục, dễ gây mỏi mắt – nguyên nhân phổ biến dẫn đến cận thị học đường.

Ngoài ra, chỉ số hoàn màu (CRI) là yếu tố nhiều phụ huynh bỏ qua. CRI từ 80 trở lên giúp mắt nhìn rõ và nhận diện màu sắc tự nhiên, tránh tình trạng phải “gồng” để nhìn rõ chữ.

Bên cạnh chất lượng ánh sáng, công suất và nhiệt độ màu cũng cần được chú ý. Đèn quá sáng dễ gây chói, đèn quá yếu lại buộc mắt phải căng ra. Lý tưởng nhất, đèn bàn học LED nên có công suất 5W–10W, với nhiệt độ màu khoảng 5000–6500K cho ánh sáng trắng hoặc trung tính. Một số loại đèn hiện đại còn cho phép điều chỉnh độ sáng, giúp trẻ linh hoạt giữa học tập, đọc sách hay thư giãn.

Sai lầm thứ hai: Đặt đèn sai vị trí và góc chiếu

Nguyên tắc vàng khi đặt đèn học là phải tránh hiện tượng sấp bóng tay khi viết.

Mua được đèn tốt mới chỉ là bước đầu. Cách bố trí ánh sáng trong không gian học tập cũng ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực của trẻ.

Nguyên tắc quan trọng nhất là tránh bóng tay khi viết. Nếu trẻ thuận tay phải, đèn nên đặt bên trái; nếu thuận tay trái, đặt bên phải để ánh sáng không bị che khuất. Ngoài ra, đèn bàn nên cùng phía với nguồn sáng chính trong phòng để tránh tạo tương phản sáng tối quá lớn – nguyên nhân khiến mắt phải liên tục điều tiết, gây mỏi và dễ dẫn đến cận thị học đường.

Chiều cao đèn cũng đóng vai trò quan trọng. Đèn nên đặt cách mặt bàn khoảng 40–50 cm, giúp ánh sáng phủ đều nhưng không chiếu thẳng vào mắt. Tốt nhất, hãy chọn đèn có cần và chao linh hoạt, cho phép điều chỉnh hướng chiếu sáng theo từng hoạt động học tập.

Ánh sáng chiếu thẳng vào mắt hoặc phản xạ lên màn hình laptop, điện thoại có thể khiến đồng tử co giãn thất thường, gây khô, nhức và giảm khả năng tập trung. Đây chính là nguyên nhân khiến nhiều trẻ dù học ít nhưng vẫn bị cận thị học đường.

Sai lầm thứ ba: Bỏ quên yếu tố con người

Không có chiếc đèn nào đủ “thần kỳ” nếu trẻ không có thói quen học tập và nghỉ ngơi khoa học. Ánh sáng chỉ là yếu tố hỗ trợ; điều quan trọng vẫn là cách trẻ sử dụng đôi mắt mỗi ngày.

Một nguyên tắc đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả là quy tắc 20–20–20: cứ sau 20 phút học, hãy cho mắt nhìn xa 6 mét trong 20 giây. Việc này giúp mắt thư giãn, giảm căng cơ thể mi và hạn chế khởi phát cận thị học đường.

Bên cạnh đó, hãy khuyến khích trẻ tận dụng ánh sáng tự nhiên càng nhiều càng tốt. Không có nguồn sáng nhân tạo nào tốt bằng ánh sáng trời – vừa đều, vừa không gây chói. Học ở nơi gần cửa sổ, có ánh sáng khuếch tán nhẹ sẽ giúp mắt dễ chịu và giảm nguy cơ rối loạn điều tiết.

Phụ huynh cũng nên duy trì ánh sáng tổng thể trong phòng, thay vì chỉ bật mỗi đèn bàn. Sự chênh lệch sáng – tối quá lớn khiến mắt phải liên tục “cân bằng lại”, lâu ngày dẫn đến mỏi mắt, nhức đầu – những dấu hiệu sớm của cận thị học đường.

Đèn học đúng chuẩn là nền tảng cho đôi mắt sáng khỏe

Một chiếc đèn học phù hợp không chỉ giúp trẻ học tốt hơn mà còn góp phần ngăn ngừa cận thị học đường hiệu quả. Khi lựa chọn, phụ huynh nên ưu tiên:

• Đèn LED chất lượng cao, ánh sáng ổn định, không nhấp nháy.
• CRI ≥ 80, ánh sáng trung tính hoặc trắng dịu.
• Có thể điều chỉnh cường độ sáng và hướng chiếu linh hoạt.
• Thiết kế thân thiện, tránh lóa, có tán sáng mềm.

Bên cạnh đó, hãy dạy con giữ khoảng cách từ mắt đến vở 30–35 cm, ngồi đúng tư thế và duy trì ánh sáng đồng đều trong phòng. Đây là những thói quen nhỏ nhưng có tác động lớn trong việc bảo vệ thị lực.

Cận thị học đường không chỉ đến từ sách vở hay màn hình, mà còn từ chính ánh sáng bao quanh trẻ mỗi ngày. Một chiếc đèn học được lựa chọn đúng, đặt đúng chỗ và sử dụng đúng cách có thể giúp con bạn tránh khỏi nguy cơ phải đeo kính sớm.

Bảo vệ đôi mắt cho trẻ là bảo vệ tương lai của chúng. Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất như chỉnh lại chiếc đèn học ngay hôm nay.