Cách làm chậm tiến triển cận thị khi bước vào tuổi 40

Bước sang độ tuổi 40, nhiều người bắt đầu nhận thấy tầm nhìn kém đi, đặc biệt là khi đọc sách hay làm việc với máy tính. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự giảm linh hoạt của thấu kính trong mắt, khiến khả năng điều tiết và lấy nét ở khoảng cách gần giảm dần — hiện tượng này được gọi là viễn thị tuổi trung niên.

Tuy nhiên, với những người đã bị cận thị từ trước, sự thay đổi này có thể khiến tật cận tiến triển nhanh hơn, thậm chí dẫn đến “cận – viễn” cùng lúc, gây khó chịu khi nhìn cả xa lẫn gần.

Đây là giai đoạn mà việc chăm sóc và kiểm tra mắt định kỳ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, vì sự suy giảm thị lực tự nhiên kết hợp với lối sống ít vận động mắt dễ khiến cận thị phát triển không kiểm soát.

Nguyên nhân khiến cận thị tiến triển sau tuổi 40

Khi cơ thể lão hóa, cấu trúc mắt cũng thay đổi theo. Thấu kính mất dần độ đàn hồi, đồng thời võng mạc và dây thần kinh thị giác có thể chịu ảnh hưởng của các bệnh lý toàn thân như tiểu đường, cao huyết áp, hay rối loạn chuyển hóa lipid. Một số nguyên nhân điển hình khiến cận thị tăng nhanh gồm:

• Làm việc nhiều giờ liên tục với màn hình mà không nghỉ ngơi hợp lý
• Giảm tiết nước mắt, gây khô và mỏi mắt kéo dài
• Sử dụng kính không đúng độ hoặc không cập nhật kính định kỳ
• Ảnh hưởng của thuốc điều trị bệnh mạn tính như cao huyết áp, viêm khớp
• Thiếu ánh sáng khi đọc, làm việc — đặc biệt trong môi trường văn phòng

Những yếu tố này không chỉ khiến mắt dễ mỏi mà còn làm tăng nguy cơ tiến triển cận, thậm chí dẫn đến thoái hóa võng mạc sớm nếu không được phát hiện và điều chỉnh kịp thời.

Dấu hiệu cảnh báo thị lực đang suy giảm

Sử dụng điện thoại trước khi ngủ dễ gây khô mắt, mỏi mắt và làm tăng nguy cơ cận thị tiến triển.

Sau tuổi 40, nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu như mờ khi nhìn gần, chói sáng khi lái xe ban đêm, hay thường xuyên thay kính trong thời gian ngắn, đó có thể là tín hiệu cho thấy cận thị đang tiến triển. Một số biểu hiện khác cần đặc biệt lưu ý:

• Khó đọc chữ nhỏ, phải đưa tài liệu ra xa
• Mắt khô, cay và nhức mỏi sau thời gian nhìn màn hình
• Cảm giác nhìn đôi, mờ hoặc có đốm đen di chuyển trong tầm nhìn
• Giảm khả năng phân biệt màu sắc, nhìn hình ảnh bị nhòe ở rìa

Nếu có một hoặc nhiều dấu hiệu trên, hãy đến khám bác sĩ nhãn khoa sớm để được đo thị lực, kiểm tra võng mạc và xác định nguyên nhân cụ thể.

Cách làm chậm tiến triển cận thị ở tuổi 40

Dù cận thị ở tuổi trung niên là điều khó tránh, bạn vẫn có thể làm chậm tiến triển bằng những thói quen chăm sóc mắt đúng cách. Các chuyên gia nhãn khoa khuyến nghị:

• Khám mắt định kỳ: Người trên 40 tuổi nên kiểm tra mắt toàn diện tối thiểu mỗi 2 năm để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường về thị lực và bệnh lý như tăng nhãn áp hay thoái hóa điểm vàng.
• Bảo vệ mắt trước ánh nắng: Ánh sáng mặt trời, đặc biệt là tia UV, có thể đẩy nhanh quá trình đục thủy tinh thể và làm giảm tầm nhìn. Hãy đeo kính râm có khả năng chống tia UV và đội mũ rộng vành khi ra ngoài.

Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm thay đổi thị lực và kiểm soát cận thị tiến triển.

• Điều tiết thời gian làm việc hợp lý: Làm việc liên tục với máy tính dễ khiến mắt mỏi và khô. Áp dụng quy tắc 20-20-20 – sau mỗi 20 phút nhìn màn hình, hãy nhìn ra xa 6 mét trong 20 giây để mắt được nghỉ ngơi.
• Giữ lối sống lành mạnh: Ngủ đủ giấc, hạn chế thuốc lá và rượu bia, kết hợp vận động thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu đến mắt, giảm căng thẳng và bảo vệ thị lực lâu dài.

Đối với người cận thị nặng, ngoài việc kiểm soát bằng kính phù hợp, có thể trao đổi với bác sĩ về các phương pháp hiện đại như thấu kính nội nhãn Phakic ICL – một lựa chọn giúp cải thiện thị lực mà không gây tổn thương giác mạc, đặc biệt phù hợp cho người trung niên có giác mạc mỏng hoặc khô mắt.

Bảo vệ mắt trước ánh nắng và ánh sáng xanh

Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính hay tia UV từ mặt trời đều có thể thúc đẩy quá trình lão hóa mắt. Vì vậy, hãy:

• Đeo kính râm khi ra ngoài nắng để giảm tia UV gây đục thủy tinh thể
• Sử dụng bộ lọc ánh sáng xanh trên thiết bị điện tử
• Giữ khoảng cách tối thiểu 40 cm khi đọc hoặc làm việc

Những biện pháp này không chỉ giúp giảm mỏi mắt mà còn ngăn ngừa nguy cơ cận thị tiến triển nhanh do tác động ánh sáng nhân tạo.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ nhãn khoa?

Nếu bạn nhận thấy tầm nhìn thay đổi nhanh chóng, xuất hiện vùng tối hoặc méo hình ở trung tâm tầm nhìn, đừng chần chừ. Đây có thể là dấu hiệu của các bệnh nghiêm trọng như thoái hóa điểm vàng, bong võng mạc hoặc tăng nhãn áp – những tình trạng thường gặp sau tuổi 40 và có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn nếu chậm trễ điều trị.

Kết luận

Sau tuổi 40, việc duy trì thị lực khỏe mạnh đòi hỏi sự chủ động và đều đặn trong việc chăm sóc mắt. Cận thị có thể tiến triển chậm hoặc nhanh tùy theo thói quen sinh hoạt, sức khỏe tổng thể và chế độ bảo vệ mắt của bạn.

Hãy coi việc kiểm tra mắt định kỳ là “bảo hiểm thị lực” của bản thân — vì đôi mắt sáng rõ không chỉ giúp bạn làm việc hiệu quả mà còn là chìa khóa cho một cuộc sống chất lượng, trọn vẹn ở tuổi trung niên.